در فراموشی بی‌نیازی خداوند

و او را هيچ زيانى نمى‌رسانيد

وَيَستَبدِل قَومًا غَيرَكُم وَلا تَضُرّوهُ شَيئاً وَاللَّهُ عَلى كُلِّ شَىءٍ قَديرٌ [۹:۳۹]
و گروهى ديگر به جاى شما آورد و او را هيچ زيانى
نمى‌رسانيد، و خداى بر هر چيزى تواناست. [ترجمهٔ مجتبوی]

گمان بسیاری از مؤمنان و بسیاری از حاکمان این است که اگر به گمان خویش پرچم‌دار ایمان بر زمین باشند و اسم خدا را بیاورند، همیشه خداوند یاری‌گر آنان است. گمان می‌کنند بیرق اسم خداوند در دست گرفتن، بهای یاری خداوند است و اینک که یاری پروردگار است، جاودانند. تو سیمِ سیاهِ خود نگه‌دار! «لا يبقى من الإسلام إلا اسمه ومن الإيمان إلا رسمه ومن القرآن إلا حرفه»

چهار کلمهٔ «ولا تضروه شیئا» بسیار کوبنده است. «گر جملهٔ کائنات کافر گردند/بر دامن کبریاش ننشیند گرد» نه تنها کفر ما -همهٔ ما- هیچ است؛ ایمان ما هم هیچ است. اگر ایمان ما چیزی بود، «لا تضروه شیئا» معنا نداشت. خداوند از ایمان ما، از کفر ما، از باور ما مستغنی است. برای او فریاد پرچمداری ایمان بر زمین هیچ است و «رئیس الملة والدین»ها بی‌معناست.

سنت اوست که هیچ‌کس را جاودانه بر زمین نگذارد «كُلُّ نَفسٍ ذائِقَةُ المَوتِ ثُمَّ إِلَينا تُرجَعونَ» [۲۹:۵۷] «هر كسى چشنده مرگ است، سپس به سوى ما بازگردانده مى‌شويد.» [ترجمهٔ مجتبوی] و نه هر کس، هر حکومتی هم مرگ را خواهد چشید. «وَتِلكَ الأَيّامُ نُداوِلُها بَينَ النّاسِ وَلِيَعلَمَ اللَّهُ الَّذينَ ءامَنوا وَيَتَّخِذَ مِنكُم شُهَداءَ وَاللَّهُ لا يُحِبُّ الظّـلِمينَ » [۳:۱۴۰] و اين روزها- پيروزيها و شكستها- را ميان مردمان مى‌گردانيم [تا آنها را بيازماييم‌] و تا خدا كسانى را كه ايمان آورده‌اند باز شناسد- يعنى تا معلوم سازد و بشناساند، و آنان كه نمى‌دانند بدانند- و از شما شهيدانى- يا گواهانى- برگيرد و خدا ستمكاران را دوست ندارد- اگر چه گاهى به ظاهر پيروز شوند- [ترجمه مجتبوی]
گمان خلافت الهی و گمان پرچمداری ایمان آنگاه که با گمان جاودانگی یاری خداوند آمیخته شود، حجاب خویشتن‌نگری است. این گمان مشاطهٔ کردار خویش است و گاه نتیجه‌اش گمان خطاناپذیری است.
حتی اگر بی‌هیچ خویش‌فریبی یاریگر خداوند باشند، در تجلی استغنای الهی حتی مقربان نیز قربانی می‌شوند. «خاموش باش باد بى‏نیازى خداوند است که مى‏ وزد سامان سخن گفتن نیست.»[تاریخ جهان گشای جوینی، ج ۱ص ۸۱]

جای دگر که از جایگزینی مردمانی دیگر گفته است، باز هم سخن از غنای الهی و نیازمندی انسان است. « وَاللَّهُ الغَنِىُّ وَأَنتُمُ الفُقَراءُ وَإِن تَتَوَلَّوا يَستَبدِل قَومًا غَيرَكُم ثُمَّ لا يَكونوا أَمثالَكُم» [۴۷:۳۸] خدا بى‌نياز است و شما نيازمنديد؛ و اگر روى برتابيد [خدا] جاى شما را به مردمى غير از شما خواهد داد كه مانند شما نخواهند بود. [ترجمهٔ فولادوند]

در خانه اگر کس است، یک حرف بس است.